معاونت برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه‌انسانی شهرداری قزوین

به گزارش روابط‌عمومی معاونت برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه‌انسانی شهرداری قزوین؛ حسنعلی اصغری، معاون برنامه ریزی و توسعه منابع انسانی شهردار قزوین، در گفتگو با پیام شهر از برنامه محوری مجموعه مدیریت شهر گفت. در ادامه این گفتگو را می خوانید:

 

برای مخاطبان ما،از نگاه شهرداری به برنامه ریزی  بگویید.

برنامه محوری از اهداف اصلی مجموعه مدیریت شهری است؛ زیرا معتقدیم سازمانی که بر اساس برنامه پیش می‌رود، عملکرد بهتری خواهد داشت. در این راستا، شهرداری قزوین تمام اقدامات خود را براساس برنامه راهبردی و استراتژی‌های حساب شده انجام می‌دهد. باید گفت که امروز، نظام برنامه‌ریزی در کشورهای پیشرفته از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و این کشورها با تدوین برنامه‌های بلندمدت برای 50  سال آینده خود چشم انداز تعریف کرده و برنامه‌ریزی می‌کنند و این حکایت از اهمیت علم آینده‌ پژوهی در سطح بین‌المللی دارد. با توجه به اهمیت برنامه‌ریزی در شهرها رویکرد اصلی در شهرداری قزوین توجه به برنامه‌ریزی استراتژیک و حاکم شدن تفکر استراتژیک است.البته توجه به این نکته ضرورت دارد که تفکر استراتژیک بحثی عمیق‌تر و فراتر از برنامه استراتژیک است و اگر چنین تفکری حاکم شود، به طور قطع برنامه‌ریزی استراتژیک و راهبردی نیز محقق می‌شود.

در واقع می‌توان گفت، تصمیم‌گیری لحظه‌ای و مقطعی، آسیب‌های جبران‌ناپذیری به نظام و سیستم جامعه وارد می‌کند و همین وضعیت سبب می‌شود تا با تغییر در سطح مدیران در برنامه‌ها و فرایندها نیز شاهد تحولات جدی باشیم که امیدواریم در شهرداری قزوین، تفکر استراتژیک به‌گونه ای حاکم شود که سیستم برنامه ریزی جایگاه خود را بیابد و از آن گریزی نباشد.

 

با توجه به این ادعا که برنامه پنج ساله اول شهرداری قزوین از کارایی لازم برخوردار نبود، در تدوین برنامه دوم چه مؤلفه‌هایی مورد توجه قرار گرفته‌است؟

تدوین برنامه دوم پنج ساله شهرداری قزوین از سال گذشته در دستور کار قرار گرفته‌است؛ برنامه‌ای مدون مبتنی بر نظام مدیریت مشارکتی که قابلیت اجرا داشته‌باشد. برنامه دوم پنج ساله شهرداری قزوین با مشارکت مدیران سازمان‎‌ها، مناطق و معاونان شهردار تدوین شده‌است.

باید به این نکته توجه داشت که برنامه‌ریزی زمانی معنا می‌یابد که بلندمدت و پاسخگوی نیازهای مردم باشد و این مهم با حاکم شدن تفکر استراتژیک محقق می‌شود؛ در واقع بهترین نتیجه زمانی کسب می‌شود که تصمیم‌گیری‌ها براساس برنامه‌های بلند مدت باشد؛ از همین رو در شهرداری قزوین به دنبال تنظیم برنامه‌های بلندمدت هستیم برای این منظور چشم‌انداز 1404 در برنامه دوم توسعه شهرداری مورد توجه قرار گرفته‌است. در این برنامه با بررسی وضعیت شهر قزوین، برای هر حوزه چشم‌انداز ویژه‌ای تا افق 1404 تعریف شده و  برای هریک از افق‌های تعیین شده استراتژی‌های قابل ارزیابی تنظیم شده‌است تا با کمک شاخص‌های کمی وضعیت قابل سنجش باشد.

 

مهمترین مسائلی که شهرداری قزوین در تنظیم دومین برنامه پنج ساله برای حل آن‌ها برنامه‌ریزی کرده، چه مواردی است؟

در تدوین برنامه توسعه شهرداری قزوین ابتدا با تحلیل وضع موجود، نقاط ضعف و قوت و فرصت‌ها و تهدیدها مورد بررسی قرار گرفت. در این تحلیل به این نتیجه رسیدیم که زیرساخت‌های شهری مناسب نیست و باید در این زمینه برنامه‌ریزی‌های جامع‌تری صورت گیرد؛ البته کار در این حوزه تنها برعهده شهرداری نیست و نیازمند مشارکت بین دستگاهی هستیم.

امروز برای افزایش سطح مشارکت میان دستگاه‌ها بحث SDI مطرح است که بر اساس آن هماهنگی میان تمامی دستگاه‌ها بیشتر می‌شود و از برنامه های یکدیگر مطلع هستند. ما نیز در حال حاضر پیگیر راه‌اندازی رصدخانه شهری هستیم تا دستگاه‌های مختلف در سطح شهر، ضمن آگاهی بیشتر از برنامه‌های یکدیگر، سطح همکاری‌های خود را افزایش دهند.

از دیگر مواردی که در این ارزیابی ها مشخص شد، پایین بودن سطح مشارکت شهروندان در اداره امور شهر بود. اگر نتوانیم مشارکت شهروندان را جلب کنیم آن گونه که باید در برنامه‌ریزی‌ و اجرا موفق نخواهیم بود.

تنوع فعالیت‌های شهرداری و حاکم نبودن رویکرد سیستمی از دیگر مواردی است که در تحلیل وضع موجود به آن رسیدیم. باید رویکرد مدیران شهری فراهم آوردن شرایط مناسب برای زندگی بهتر شهروندان باشد؛ از همین رو پرهیز از بخشی نگری و توجه به رویکرد سیستمی ضرورتی اجتناب‌ناپذیر تلقی می‌شود.

اما از دیگر موضوعاتی که در برنامه دوم توسعه شهرداری قزوین به آن توجه شده‌است، تدوین نظام بودجه‌ریزی عملیاتی است. امروز دیگر نمی‌توان به نظام بودجه‌ریزی سنتی متکی بود که برای تحقق این مهم نیز راه‌اندازی سیستمی در دستور کار شهرداری قرار دارد.

از دیگر مسائلی که در گذشته چندان به آن پرداخته نشده، بی‌توجهی نسبت به مزیت‌های نسبی شهر قزوین است که تمرکز بر روی این بخش نیز در دستور کار شهرداری این شهر قرار دارد.

 

 

از آنجایی که تدوین برنامه دوم توسعه شهرداری هنوز مصوب نشده، شهرداری قزوین در یک سال گذشته بر اساس چه برنامه‌ای عمل کرده‌است؟

در یک سال گذشته سعی کردیم برشی از برنامه دوم توسعه را به اجرا درآوریم. این امر با هماهنگی‌های صورت گرفته با شورای شهر قزوین انجام می‌شود و شاخص‌های اصلی و موضوعات در برنامه پنج ساله دوم توسعه شهر قزوین مورد توجه قرار گرفته و براساس آن عمل شده‌است. درحال حاضر نیز برنامه دوم آماده تحویل به شورای شهر برای تصویب است که پس از مصوب شدن آن ملاک عمل شهرداری قزوین قرار خواهد گرفت.

 

با توجه به اهمیت کسب درآمدهای پایدار برای شهرداری‌ها و پرهیز از شهر فروشی، چه راهکارهای عملی برای تحقق این مهم در برنامه دوم پیش بینی شده‌است؟

کسب درآمدهای پایدار از اصلی‌ترین مسائل تمام شهرداری‌هاست. در تنظیم برنامه دوم توسعه، به کسب درآمدهای پایدار توجه ویژه‌ای شده‌است که در این راستا تأکید بر فراهم‌سازی زمینه مشارکت شهروندان در اداره امور شهر و ایجاد فرصت‌های سرمایه‌گذاری است. باید رویکرد دولتی را کنار گذاشت و اداره بخشی از امور را به بخش خصوصی واگذار کرد، برای مثال سالانه 48 میلیارد تومان در حوزه پسماند شهری هزینه می‌شود؛ اگر در این حوزه بتوان مشارکت شهروندان را افزایش داد و بخش خصوصی را نیز وارد عمل کرد، بسیاری از هزینه‌های شهرداری کاهش چشمگیری خواهد داشت.

 

با توجه به تنوع و تعدد وظایف شهرداری در کدامیک از حوزه‌های شهری برنامه ریزی های بیشتر و منسجم تری انجام شده‌است؟

به دنبال توسعه متوازن شهر هستیم؛ از همین رو با بررسی مسائل هر حوزه به تفکیک برای آن‌ها برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا شهر در تمام جنبه‌ها توسعه یابد؛ در واقع در شهرداری قزوین نگاهی جامع به موضوعات داریم، به ویژه برنامه‌ریزی‌های خوبی در مناطق منفصل و کم برخوردار صورت گرفته‌است.

 

از شمس (شورای مشورتی سیاستگذاری)  بگویید که به برنامه‌ریزی شهری پیوند خورده، اینکه چه نقشی در مدیریت شهری دارد و آیا برای اجرای مصوبات آن ضمانت اجرایی تعریف شده‌است؟

در دوره جدید مدیریت شهری، به این باور رسیدیم که شهر بدون حضور و مشارکت حداکثری شهروندان به خوبی اداره نمی‌شود؛ بنابراین نسبت به تشکیل شورای مشورتی سیاست‌گذاری قزوین 1404 (شمس) اقدام شد. در این شورا جمعی از نخبگان و صاحبان ایده و اندیشه در حوزه‌های مختلف حضور دارند. در کنار این شورا، مرکز ایده و خلاقیت شهرداری قزوین برای دریافت ایده‌های خلاقانه شهروندان راه‌اندازی شده است. همچنین امکان استفاده از نظرات و پیشنهادات کارکنان شهرداری قزوین نیز فراهم شده است.

شمس در پنج کارگروه جلسات خود را با موضوعات متنوع و متعدد برگزار می‌کند و خروجی این جلسات برای تهیه بسته‌های سیاست‌گذاری به هیأت رییسه این شورا ارسال می‌شود. اینکه در شمس افراد مختلف با دیدگاه‌های متفاوت حضور دارند موجب می‌شود تا تصمیمات از پایداری بیشتری برخوردار باشد؛ در واقع کسب اطلاعات جامع در خصوص موضوعات و توسعه مشارکت از مهم‌ترین ویژگی‌های شمس به شمار می‌رود. می‌توان گفت در شمس سیاست‌گذاری نمی‌شود؛ بلکه شمس یک نهاد تصمیم‌ساز است نه تصمیم‌گیرو مهمترین وظیفه آن کمک به شورای شهر برای اتخاذ تصمیمات بهتر و اصولی تر است.

 

اما سخن آخر؟

امیدواریم شهری داشته باشیم با همراهی همه دستگاه ها و مشارکت شهروندان؛ زیرا قزوین قابلیت تبدیل شدن به شهری الگو، پیشگام در حوزه‌های مختلف، خلاق و هوشمند را دارد؛ در واقع باید گفت مدیران زیرک و مردم خوب قادر هستند تهدیدات را به فرصت تبدیل کنند و برعکس مدیران ناکارآمد نمی‌توانند از فرصت‌های موجود بهره بگیرند و حتی آن ها را به تهدید تبدیل خواهند کرد.

 

پایان پیام.